Sanal Pazar Yerleri; kimi zaman mağazaları zorlayan koşullarına rağmen e-ticaretin bir gerçeği. Türkiye’de olduğu gibi Dünya’da da durum pek farklı değil.* Hisse değerlerini baz alırsak dünyanın en değerli on firması içinde iki tanesi sanal pazar yeri. Lojistik, finans, depolama ve hatta ironik biçimde fiziki mağazaya kadar uzanan geniş bir alanda hizmet üreten sanal pazar yerleri için Türkiye’deki durumu ele aldık.
HepsiBurada, GittiGidiyor, N11 ve Trendyol’un çıkış hikayeleri ve günümüz için pazardaki konumlarını sizler için derledik.
Hepsi Burada
Hisse Yapısı
1998 yılında Hanzade Doğan Boyner tarafından 100.000 dolar sermaye ile kurulan Hepsi Burada’nın 2019’un Haziran ayı itibariyle sermayesi yaklaşık olarak 7.125.000 dolar. Kaba bir hesapla firmanın 20 yılda 71 kat büyüme gerçekleştirdiğini görüyoruz.
2019 Nisan ayında D-Market ve D-Portal birleşmesi sonucu ortaya çıkan tablodaki hisse dağılımına göre şirket hisselerinin %25’i Hanzede Vasfiye Doğan Boyner’e ait. Vuslat Sabancı ve Yaşar Begümhan Doğan Faralyalı’nın payı ise %17. Arzuhan Yalçındağ %15, Işıl Doğan’ın ise %1’den biraz daha küçük bir payı var. Bütün bu hisseler “A grubu” adı altında birleşmiş durumda. B grubu hisselerin tamamına sahip olan Hollanda menşeli TurkCommerce B.V’nin payı ise %25.
Tablodan da anlaşılabileceği gibi GittiGidiyor ve Trendyol’un aksine HepsiBurada’nın kurucuları firmanın tek başına karar almaya yetecek altın hissesini elinde tutmaya devam ediyor.
Kurucular
1972 doğumlu Hanzade Doğan Boyner Londra Ekonomi Okulu’nda aldığı lisans eğitimini tamamladıktan sonra Goldman Sachs şirketinde finansal analist (CMT) olarak çalıştı. HepsiBurada’yı kurmaya karar verdiğinde şirket kasasına 100.000 dolar sermaye koydu. Tabii bu fiziki sermayeye ek olarak yakın bir tarihe kadar Türkiye’nin en büyük medya grubunun sahibi olan Aydın Doğan’ın kızı, perakende mağazacılığının en büyük isimlerinden bir olan Boyner ailesinin gelini olarak ‘Hanzade Doğan Boyner’ isminde cisimleşen muazzam beşeri sermayeyi de ihmal etmemek gerek.
Büyüme
HepsiBurada’yı da bünyesinde barındıran Doğan Online 2010 yılında ev dekorasyonuna yönelik iki proje başlattı. Aslı Gökdere ile beraber Evmanya’yı, Elif Dürüst’le beraber AltıncıCadde’yi yayına aldı. Doğan Online zaman içinde iki projede de çoğunluk hisselerini alarak Evmanya ve AltıncıCadde’yi kendi bünyesine kattı.
Doğan Online’ın E-Ticaret’e dair dikey müdahaleleri de oldu. 2015 yılında HepsiPay’i kurarak finansa 2016 yılında da HepsiJet’i kurarak lojistiğe giriş yaptı.
40’a yakın kategoride, 30 milyonu aşkın ürün çeşidini bünyesinde barındıran HepsiBurada’nın aylık 200 milyonun üzerinde ziyaretçisi bulunuyor.
HepsiBurada’nın resmi ünvanı olan D-Market Elektronik Hizmetler ve Tic. A.Ş.’ye ait bilgileri bu bağlantıdan takip edebilirsiniz.
GittiGidiyor
Hisse Yapısı
Gitti Gidiyor, 2001 yılında yaklaşık olarak 35.000 dolar sermaye ile Tolga Kabataş, Serkan Borançılı ve Burak Divanlıoğlu ortaklığıyla kuruldu. 2007 yılı Mayıs ayında GittiGidiyor’un hisselerinin %93’ü eBay tarafından satın alındı, kalan %7’lik hisse ise firmaya daha önce yatırım yapan Mustafa Say’da kaldı. 2011 yılında eBay, Mustafa Say’da kalan kalan %7’lik pay için 55.000 dolar ödedi ve firmanın tek sahibi oldu.
Kurucular
1972 doğumlu Tolga Kabataş O.D.T.Ü Makina Mühendisliği’ni bitirdikten sonra Arthur Andersen’de ve Garanti Bankası’nda çalıştı 1998 yılında MBA yapmak için gittiği New York’ta on yıl kalarak Citigroup’ta yatırım bankacılığı yaptı. Türkiye’ye döndükten sonra GittiGidiyor kurucuları arasında yer aldı.
GittiGidoyor’un diğer iki kurucusu olan Serkan Borançılı ve Burak Divanlıoğlu’nun her ikisi de 1971’de doğdu ve İ.T.Ü. Mimarlık fakültesi mezunu.
Tolga Kabataş, Serkan Borançılı ve Burak Divanlıoğlu ekip olarak benzer yerlerde durmaya devam ediyorlar. Uzman. Tv.com’un Cimri.com’un ve Markapon’un kurucuları arasında yer aldılar. Pabbuc.com, Indirdik.com, Setrow, Pembepanjur, Gideros Mobile, Yenimoda.com ve Sosyo.com projelerinin melek yatırımcıları arasındalar
Büyüme
Hisselerinin tamamı E-Bay’da olan GittiGidiyor’da Genel İcra Başkanlığı görevini Öget Kantarcı, Pazarlama Direktörlüğünü ise Feyza Dereli Fedar yürütüyor. GittiGidiyor mobil uygulamasının indirilme sayısı 15.6 milyon, 2019 yılı itibariyle GittiGidiyor’un kayıtlı üye sayısı ise 28 milyon.
Gitti Gidiyor’un resmi ünvanı olan Gitti Gidiyor Bilgi Teknolojileri Sanayi Ve Ticaret A.Ş. Ait bilgileri bu bağlantıdan takip edebilirsiniz.
Trendyol
Hisse Yapısı
2009 yılında 300.000 $ sermaye ile Demet Mutlu tarafından kurulan Trendyol 2010 yılı Mart ayında yayına başladı. 2011 Temmuz itibariyle Trendyol’un değeri 150 milyon doları buluyordu.
2018 yılında Çin menşeli AliBaba, Trendyol’un hisselerinin %75’ini 728 Milyon $’a satın aldı.
Kurucu
Projeyi yürütenlerin yeteneklerini ve ilişki ağını da öyküye dahil edince bu inanılmaz başarı biraz daha anlaşılır hale geliyor.
1981 doğumlu Demet Mutlu New York Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden mezun oldu . 2008 yılında Harvard İşletme Okulu’nda MBA yaptı. Demet Mutlu, Trendyol’un yanı sıra 30 milyondan fazla kullanıcısı olan bir oyun platformu olan Peak Games’te de melek yatırımcı.
Büyüme
Trendyol Tech, en hızlı gelişen taşıma ağı Trendyol Express ve en büyük ikinci el ürün platformu Dolap AliBaba’nın ardından trendyol.de ile de almanya pazarına ulaşıyor.
Günde yaklaşık 550 bin ürün 12 milyon aktif üyesiyle yılda 20 milyon mobil uygulama indirme oranını yakalamayı başardı.
Trendyol’un resmi ünvanı olan DSM Grup Danışmanlık İletişim ve Satış Ticaret Anonim Şirketi’ne ait bilgileri bu bağlantıdan takip edebilirsiniz.
N11
Hisse Yapısı
2012 yılında kurulan N11, Doğuş Grubu ile SK Holding’in ortak girişimi Doğuş Planet şemsiyesi altında faaliyet yürütüyor. Doğuş Planet’in hisseleri; NTV, Star, Kral TV, Puhu TV gibi yayın kuruluşlarını bünyesinde barındıran Doğuş Holding’le 1953 yılında kurulan Güney Kore’nin en büyük 3. Holdingi olan SK.Planet CO LTD arasında eşit olarak pay edilmiştir. Küçük bir not: “N11” adı SK Group’un Güney Kore’deki 11st.co.kr sitesinden esinlenerek verilmiş.
Kurucu
N11 diğer pazar yerlerinin aksine anonim olarak kuruldu. N11 için bir isim üzerinde odaklanmak gerekirse e-ticaret geçmişi olan İzi Adato’ya bakılabilir. İzi Adato daha önce Estore ve Enter Bilgisayar’ın büyük ortağıydı ancak sonrasında bu firmalar piyasada kalmayı başaramasa da
Büyüme
Doğuş Planet 2017 yılında B2B ticaret için özelleştirilmiş bir sanal pazar yeri olan N11Pro’yu hayata geçirdi.
Doğuş Planet, N11 sistemleri ile tam uyumlu bir e-arşiv e-fatura çözümü için 2018 yılında N11Faturam’ı kurdu.
2020 yılında da Radore veri merkezi ile anlaşarak N11Cloud isimli bulut teknoloji firmasını kuruldu.
2012’de kurulan n11’in bünyesinde 14 milyondan fazla ürün 115 binden fazla mağaza bulunuyor.
Doğuş Planet, N11 halka arz olmayı gündemine alan ilk sanal pazar yeri.
N11’e ait açıklamaları Doğuş Planet Elektronik Ticaret ve Bilişim Hizmetleri A.Ş.’ye ait bilgileri bu bağlantıdan takip edebilirsiniz.
*1.233 Milyar dolarlık değeriyle Amazon listede dördüncü sırada yer alırken, 545 Milyar dolar değerindeki Alibaba yedinci sırada yer alıyor.